“Het Rampbestrijdingsplan Chemelot zorgt ervoor dat hulpdiensten goed samenwerken bij een incident.”

Zoals Mirthe’s collega Gerard Drenthen een tijdje geleden al vertelde, valt Chemelot onder het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (BRZO). Dit komt omdat de bedrijven op Chemelot met gevaarlijke stoffen werken. De Veiligheidsregio Zuid-Limburg is wettelijk verplicht om voor Chemelot een eigen Rampbestrijdingsplan te maken. Dit plan moet minimaal één keer in de drie jaar een update krijgen. Daarvoor zorgt Mirthe, samen met haar collega’s van de afdeling Crisisbeheersing & Rampenbestrijding. En met hulp van alle organisaties die bij Chemelot betrokken zijn.

Wat kan er gebeuren?
Het Rampbestrijdingsplan is gebaseerd op het Veiligheidsrapport van Chemelot. Ook dat rapport is wettelijk verplicht. In het Veiligheidsrapport staat onder andere welke soorten incidenten op Chemelot kunnen gebeuren. Dat zijn er vier: een brand, een explosie, het vrijkomen van gevaarlijke stoffen of een dreiging van één van deze drie. Mirthe: “In het Rampbestrijdingsplan kijken we welke soorten incidenten de grootste gevolgen hebben voor onze regio. En hoe we ons daarop kunnen voorbereiden. Heb je daar goed over nagedacht, dan ben je ook goed voorbereid op kleinere incidenten. Wat de hulpverleners moeten doen als ze in actie komen, dat weten zij als specialisten maar al te goed. Wij hebben het vooral over samenwerken en met elkaar communiceren. Wat zijn de bijzonderheden rondom Chemelot en wat kunnen we daarover nu al afspreken? Zodat we daar op het moment van een ongeluk niet meer over na hoeven te denken. Die afspraken staan in het Rampbestrijdingsplan.”

Plan maken
Bij het maken van zo’n plan voor Chemelot draait het ook al om goed samenwerken. Mirthe schrijft het plan, maar de inhoud bepaalt ze samen met de betrokken organisaties. Mirthe: “Ik zit elke 2 weken samen met specialisten van Chemelot. Dit doen we om elkaar goed op de hoogte te houden. En om te kijken hoe we onze samenwerking nog kunnen verbeteren. Ook praat ik veel met experts van de verschillende hulpdiensten zoals Adviseurs Gevaarlijke Stoffen (AGS) en specialisten Industriële Veiligheid (zoals Ger Drenthen). Maar ook met de politie en de ambulancedienst over wat zij nodig hebben. Verder haal ik informatie uit evaluaties van incidenten. Met al die gegevens schrijf ik het Rampbestrijdingsplan. Het plan wordt daarna ter inzage gelegd. Dat betekent dat je als inwoner van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg kunt reageren op de inhoud. Is het plan officieel goedgekeurd, dan stuur ik het naar iedereen die ermee moet werken. En ik zorg ervoor dat zij het makkelijk kunnen vinden als er een incident is.”

Plan oefenen
Eén keer in de drie jaar moet het Rampbestrijdingsplan geoefend worden. Ook dat staat wettelijk vast. Mirthe: “Het is belangrijk dat hulpverleners en organisaties goed getraind zijn en blijven. Daar besteden we samen met Chemelot veel aandacht aan. Dat doen we veel vaker dan die één keer per drie jaar. Niet alleen met verplichte oefeningen, ook met speciale workshops, e-learningprogramma’s, presentaties en rondleidingen op Chemelot. Acht keer per jaar oefent Chemelot met haar bedrijfsnoodorganisatie. Twee keer per jaar sluiten wij daar met de Veiligheidsregio Zuid-Limburg ook bij aan. Zo leer je elkaar beter kennen en raak je op elkaar ingespeeld.”  

Officier van Dienst
In het Rampbestrijdingsplan staan vooral praktische afspraken, legt Mirthe uit. Bijvoorbeeld over wat leidinggevenden mogen beslissen als er op Chemelot iets gebeurt.
Mirthe: “Neem de Officier van Dienst Chemelot (OVD-Chemelot). Dat is de hulpverlener met de hoogste rang bij de bedrijfsbrandweer. In het Rampbestrijdingsplan staat bijvoorbeeld dat de OvD-Chemelot het waarschuwings- en alarmeringssysteem (‘het luchtalarm’) rondom Chemelot kan laten inschakelen en/of een NL-alert kan laten uitsturen. Ook kan hij het verkeer op wegen, over het spoor of over het water laten stilleggen. Hij mag opschalen als dat nodig is. Hoe dat opschalen stap voor stap moet gebeuren, staat ook in het plan.”

Wat is opschalen?
Opschalen betekent simpel gezegd: meer hulpverleners oproepen als een incident groter, ingewikkelder of gevaarlijker wordt. Dat opschalen bij incidenten gebeurt in heel Nederland via de zogenaamde GRIP-structuur. GRIP staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure. Misschien heb je dat woord wel eens in nieuwsberichten over een incident of ramp voorbij zien komen.

Mirthe: “Bij grote incidenten waarbij meerdere hulpdiensten zijn betrokken, maken we gebruik van GRIP. Denk aan branden, hoogwater, een terroristische dreiging of nog niet zo lang geleden de coronacrisis. Stel dat er op Chemelot een incident plaatsvindt. Afhankelijk van hoe ernstig en complex de situatie is, kun je via GRIP heel gestructureerd de partijen die nodig zijn erbij betrekken. En zorgen voor duidelijke leiding over het incident. Dat begint bij GRIP-1, bijvoorbeeld als de bedrijfsbrandweer van Chemelot hulp nodig heeft van andere hulpdiensten. GRIP-5 is het hoogste niveau. Via GRIP zorgen we ervoor dat we informatie op een duidelijke manier met elkaar delen. Maar ook dat we de beslissingen nemen en acties uitvoeren die nodig zijn.”  

Meer lezen over opschalen?
https://www.vrzl.nl/wie-zijn-wij/wat-de-grip-structuur

Bekijk het Rampbestrijdingsplan
Wil je graag zelf lezen wat er in het Rampbestrijdingsplan Chemelot staat? Je kunt de publieksversie van het plan hier downloaden.