Evaluaties operationele inzet en crisiscommunicatie incident Chemelot van 3 augustus 2019 afgerond

Op 3 augustus 2019 is bij een salpeterzuurfabriek op het Chemelot-terrein in Sittard-Geleen een wolk stikstofoxide vrijgekomen. Direct hierna startten Chemelot en Veiligheidsregio Zuid-Limburg de incidentbestrijding. Veiligheidsregio Zuid-Limburg heeft het incident uitgebreid geëvalueerd. De operationele inzet en de crisiscommunicatie zijn separaat onder de loep genomen.

Achtergrond incident: wat gebeurde er op 3 augustus?

Tijdens het incident trok een wolk stikstofoxide vanuit Chemelot in zuidoostelijke richting naar Geleen en Beek. Vanwege de mogelijke gevolgen voor de volksgezondheid zijn inwoners van, en bezoekers aan, dit gebied snel gewaarschuwd. Via de sirenes en NL-Alert werd dringend geadviseerd om ramen en deuren te sluiten. Uiteindelijk bleek dat er buiten het terrein van Chemelot geen alarmerende concentraties stikstofoxide gemeten werden. Daarop is het advies weer ingetrokken en het sein veilig gegeven. De relatief lange tijd tussen waarschuwen en informeren zorgde voor onrust en vragen.

Conclusies en aanbevelingen

Eén van de belangrijkste aanbevelingen uit beide evaluaties is het verbeteren van de informatielijn vanuit de meldkamer naar zowel de leiding van de operatie, informatiemanagement en communicatie. Deze informatielijn is momenteel nog onvoldoende geborgd. Op 3 augustus leidde dit er intern toe dat het delen van informatie te langzaam en te beperkt verliep, met minimale crisiscommunicatie vanuit Veiligheidsregio Zuid-Limburg tot gevolg.

Inwoners en bezoekers willen ten tijde van een incident zo snel mogelijk op adequate wijze geïnformeerd worden. Veiligheidsregio Zuid-Limburg onderschrijft het belang hiervan. In overleg met gemeenten, Chemelot en anderen wordt, conform de aanbeveling in het rapport, bezien welke mogelijkheden er zijn om de informatievoorziening snel(ler) vorm te geven zonder de betrouwbaarheid te verliezen. Het gegeven dat onder andere metingen van de brandweer tijd vergen, en uitsluitsel dus niet direct gegeven kan worden, krijgt een plek in de communicatie.  

Verder blijkt uit de conclusies dat er bijvoorbeeld een verschil ontstond tussen de windrichting die visueel werd waargenomen en die aangegeven werd door de windsensoren op het Chemelot-terrein. Hierdoor gingen meer sirenes af dan op dat moment noodzakelijk was. Deze conclusies leidden tot concrete aanbevelingen in het rapport.

Aanpak

Het is nadrukkelijk de bedoeling om de aanbevelingen uit de evaluaties gezamenlijk met Chemelot, de betrokken gemeenten Sittard-Geleen, Stein en Beek en de omwonenden op te pakken. De insteek is om de communicatie tijdens een incident te verbeteren en het veiligheidsbewustzijn en de zelfredzaamheid van omwonenden te vergroten. Verder zijn er acties ondernomen en projecten gestart om de eerder genoemde informatielijn intern beter in te richten. De volledige tekst van de evaluaties kun je terugvinden via onderstaande links.

Volledige tekst evaluaties (PDF)

---