“Wij controleren of de bedrijven op Chemelot veilig werken.”
Veiligheidsregio Zuid-Limburg (VRZL) is één van de 25 veiligheidsregio’s die Nederland heeft. Elke veiligheidsregio zet zich in voor de veiligheid van de inwoners en bezoekers in een bepaald gebied. VRZL doet dat voor de regio Zuid-Limburg die loopt van de gemeente Sittard-Geleen tot de gemeente Vaals. VRZL zorgt er bijvoorbeeld voor dat er brandweer is. Ook kijkt ze naar de veiligheidsrisico’s die er in de regio zijn en hoe die voorkomen kunnen worden. Daar worden plannen en afspraken voor gemaakt, ook met chemisch industrieterrein Chemelot. Gerard Drenthen is specialist Industriële Veiligheid bij VRZL. Samen met collega’s is hij regelmatig op Chemelot om bedrijven te controleren op veiligheid en advies te geven.
Dat Gerard bedrijven zoals op Chemelot controleert, heeft alles te maken met het BRZO: het Besluit Risico’s Zware Ongevallen. Dit besluit geldt voor bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken. Als er iets misgaat, kan dit namelijk leiden tot grote veiligheidsrisico’s. Gerard legt uit: “Bedrijven die onder het BRZO vallen moeten weten welke risico’s er zijn. Ze moeten alle maatregelen nemen om incidenten te voorkomen. En als er iets gebeurt, moeten ze ervoor zorgen dat de effecten voor de omgeving zo klein mogelijk zijn. Daar zijn ze zelf dagelijks mee bezig. Wij controleren of ze dat goed doen. Ze zijn meestal blij dat wij komen, want ze willen geen fouten maken. Wat wij doen is eigenlijk een extra controle op veiligheid.”
Samen controleren
De regio Zuid-Limburg zo veilig mogelijk maken én houden, dat is de taak van de Veiligheidsregio. Op Chemelot, maar ook bij andere bedrijven, voert Gerard samen met 4 collega’s eens in de zoveel tijd inspecties uit. Die inspecties worden altijd samen met de RUD (Regionale Uitvoeringsdienst) Zuid-Limburg en de Arbeidsinspectie uitgevoerd. Gerard: “Wij kijken dan met name naar veiligheidsrisico’s en het voorkomen ervan, de RUD naar de omgeving en het milieu en de Arbeidsinspectie naar de veiligheid van de mensen die aan het werk zijn.”
De inspectie
In september en oktober worden alle inspecties voor het jaar erna ingepland. Gemiddeld komen Gerard en/of zijn collega’s 20 keer per jaar bij Chemelot op locatie. Ongeveer 8 weken voor een inspectie bepaalt het team wat ze gaan inspecteren. Gerard: “We bekijken bijvoorbeeld wat er de afgelopen periode is gebeurd. Of bepalen een onderwerp waar we extra aandacht aan willen schenken. Dat kan een specifiek onderdeel van een fabriek zijn, bepaalde werkzaamheden of apparatuur. Denk aan het verladen van gevaarlijke stoffen, het uitvoeren van laswerk of het controleren van blusleidingen. Onze inspecties kondigen we van tevoren aan, zodat iedereen zich goed kan voorbereiden.”
Op de dag van de inspectie bezoekt het team het betreffende bedrijf. Gerard: “We stellen onze vragen, praten met medewerkers en lopen alles na wat we willen nalopen. Na onze inspectie schrijven we onze bevindingen in een rapport. Soms krijgt een bedrijf verbeterpunten die het moet uitvoeren. Of dat ook gebeurt, checken we tijdens een volgende inspectie.”
Breed kijken
Gerard geeft een voorbeeld van zijn inspectiewerk: “Een tank waarin een bepaalde vloeistof wordt opgeslagen, heeft een alarmsysteem. Dat alarm moet afgaan als er te veel inhoud in de tank zit. Tijdens een inspectie controleren we dan alles wat daarmee te maken heeft. Of de tank goed onderhouden is, of het alarm goed functioneert en wanneer dat voor het laatst gecheckt is. Maar ook of alles goed staat beschreven en of medewerkers begrijpen wat ze moeten doen als het alarm afgaat. Want je systeem kan wel in orde zijn. Als een instructie of procedure niet duidelijk is, kan er alsnog een onveilige situatie ontstaan.”
Bedrijfsbrandweer
Als enige bedrijventerrein in de regio Zuid-Limburg heeft Chemelot een eigen brandweer. Gerard vertelt waarom dat zo is: “Wij beoordelen de risico’s die een bedrijf heeft voor de omgeving. Als er incidenten kunnen gebeuren die wij vanuit de Veiligheidsregio niet alleen kunnen bestrijden, kunnen wij aanwijzen dat een bedrijf een eigen bedrijfsbrandweer moet hebben. Dat staat zo in de Wet veiligheidsregio’s (Wvr).”
De brandweer van Chemelot kan overigens ook in noodsituaties buiten het terrein van Chemelot worden ingezet. Gerard: “Bijvoorbeeld als we bij een grote brand een schuimblusvoertuig nodig hebben. Daar heeft de Veiligheidsregio met Chemelot duidelijke afspraken over. Als wij als overheid hulp vragen, dan moet Chemelot eerst zorgen dat zij genoeg mensen achter de hand hebben. Want hun brandweerzorg op het terrein moet natuurlijk altijd gewaarborgd zijn.”
Voor omwonenden
Chemelot ligt in een bewoond gebied. Des te belangrijker is het dat mogelijke risico’s worden voorkomen. Gerard: “Ik voel me verantwoordelijk voor de veiligheid van de omwonenden. Veiligheid is voor mij geen prioriteit, maar een voorwaarde. Je doet iets veilig, of je doet iets niet. Als Veiligheidsregio Zuid-Limburg doen we er samen met Chemelot alles aan om incidenten te voorkomen. Gebeurt er toch iets, dan zijn we goed voorbereid en kunnen de hulpdiensten snel te werk gaan met het bestrijden van het incident. Wij doen ons werk enerzijds om omwonenden en de omgeving te beschermen, maar ook om onze eigen mensen te beschermen die bij het bestrijden van een incident betrokken zijn.”
Gerard besluit: “Mijn collega’s van de brandweer zeggen wel eens gekscherend ‘Jullie maken ons werkloos’. En dat is precies de bedoeling. We kunnen nooit helemaal voorkomen dat er iets misgaat. Maar als de bedrijven op Chemelot en wij ons werk goed doen, dan kunnen we de effecten van een eventueel incident onder controle houden.”
