Hoogwaterramp: verantwoording en evaluatie
Hoewel de hoogwaterramp feitelijk alweer enige tijd achter ons ligt, blijven de gebeurtenissen van midden juli een grote rol spelen in de levens van veel Zuid-Limburgers. De impact op onze inwoners is uitermate groot. Als veiligheidsregio zijn we tijdens de hoogwaterramp verantwoordelijk geweest voor de coördinatie van de hulpverlening en de bestrijding van de ramp. De komende periode beginnen we met terugkijken op die rol en zetten we een aantal belangrijke stappen: we zorgen voor de wettelijk verplichte verantwoording over de aanpak én evalueren de bestrijding van de ramp en onderlinge samenwerking daarin. In dit bericht informeren we je hier verder over.
Bij grote of complexe incidenten, zoals de hoogwaterramp, werken de medewerkers van de hulpverleningsdiensten (brandweer, politie, geneeskundige zorg en gemeenten) intensief samen met andere organisaties die voor het bestrijden van de ramp van belang zijn. Tijdens de hoogwaterramp waren dat bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, Waterschap Limburg en Enexis. Toen het water steeg, hebben al deze organisaties samen bepaald waar op welke manier opgetreden moest worden. Ieders expertise is daarin van grote waarde. Ze werken op zo’n moment samen binnen de structuur van Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Samen hebben zij gedurende binnen de veiligheidsregio veel beslissingen genomen over de bestrijding van de ramp. De komende periode blikken we terug op de beslissingen.
Verantwoordingsverslag: voorzitter veiligheidsregio legt verantwoording af aan gemeenteraden getroffen gemeenten
Een wettelijke verplichting die wij als veiligheidsregio hebben is om verantwoording af te leggen. In artikel 40 van de Wet veiligheidsregio’s (Wvr) staat dat de voorzitter van de veiligheidsregio na afloop van ‘een crisis met meer dan plaatselijke betekenis’ verplicht is om schriftelijk verslag uit te brengen aan de gemeenteraden van de getroffen gemeenten. Daarin legt hij verantwoording af over het verloop van de gebeurtenissen en de besluiten die zijn genomen. Op het moment van de hoogwaterramp heeft de dienstdoende voorzitter (burgemeester Verheijen van de gemeente Sittard-Geleen) namelijk besluiten genomen voor meerdere gemeenten in Zuid-Limburg. Een situatie die in een ‘normale’ periode ondenkbaar is, maar tijdens een ramp heel belangrijk om snel te kunnen optreden.
Het verantwoordingsverslag laat zien welke besluiten door de voorzitter genomen zijn. In de Wet veiligheidsregio’s (Wvr) staat niet wanneer het verslag af moet zijn, of op welke manier het vorm moet krijgen. Een belangrijke voorwaarde is wél dat het verslag schriftelijk is. Op dit moment streven we ernaar om het verantwoordingsverslag van de hoogwaterramp uiterlijk eind september af te ronden. Burgemeester Verheijen van de gemeente Sittard-Geleen deelt het verslag dan met de burgemeesters en gemeenteraden van de getroffen gemeenten. Gemeenteraden kunnen vervolgens vragen stellen over het verslag, schriftelijke reacties indienen of een mondelinge toelichting aanvragen. Het verslag zal uiteindelijk ook op deze website verschijnen zodat het voor iedereen te lezen is.
Multidisciplinaire evaluatie: hoogwaterramp wordt extern geëvalueerd, rapport volgt naar verwachting eind dit jaar
Het verantwoordingsverslag geeft geen antwoord op de vraag of in bepaalde situaties goede beslissingen genomen zijn. Het is alleen een feitelijke beschrijving van gebeurtenissen: welke besluiten zijn er op welk moment genomen. Als veiligheidsregio vinden wij het echter belangrijk om constant te leren van de werkzaamheden die we uitvoeren. Daarom zorgen we er óók voor dat de bestrijding van de ramp goed geëvalueerd wordt. Dat is in principe niet verplicht, maar wel énorm belangrijk om beter te worden in wat we doen. Gezien de grootte en de impact van de hoogwaterramp heeft ons algemeen bestuur (de burgemeesters van de zestien gemeenten) de wens geuit om deze hoogwaterramp door een extern bureau te laten evalueren.
Door de evaluatie laten uitvoeren door een extern bureau kan op een zorgvuldige en onafhankelijke manier gerapporteerd worden over de bestrijding van de ramp. Naar verwachting selecteren we begin september een bureau dat aan de slag gaat met de evaluatie van de hoogwaterramp. Het gekozen bureau gaat dan onderzoeken op welke manier Veiligheidsregio Zuid-Limburg de crisis heeft aangepakt, wat daarin goed ging, wat minder goed ging én hoe dat voortaan beter kan. Hoe het bureau dat precies gaat onderzoeken moet nog bepaald worden. Wat daarin ook besloten wordt: een betrouwbare en zorgvuldige evaluatie van de bestrijding van de ramp kost tijd. Daarom verwachten we dat de evaluatie pas eind dit jaar gereed is en gedeeld kan worden.
Het hoofddoel van de evaluatie is ‘samen leren’. Zoals je hebt kunnen lezen, waren bij de bestrijding van de hoogwaterramp heel veel organisaties betrokken. Het spreekt dan ook voor zich dat we onze partners (zoals Waterschap Limburg en Rijkswaterstaat) nadrukkelijk betrekken bij de evaluatie van de aanpak. Zij waren tijdens de hoogwaterramp een belangrijk onderdeel van onze crisisorganisatie. Daarbij kijken we echter puur naar de samenwerking van die partijen binnen de veiligheidsregio en de keuzes die deze organisaties samen gemaakt hebben. De evaluatie gaat niet in op de specifieke werkzaamheden van onze partners buiten de structuur van de veiligheidsregio.